AVROTROS Radar maakte een item over de sleepwet. We zetten de belangrijkste fragmenten voor je op een rij.

1. Het sleepnet

Radar legt in het fragment hieronder uit hoe de sleepnetbevoegdheid ongeveer gaat werken. Harm Brouwer, voorzitter van de commissie die toezicht houdt op de geheime diensten geeft aan dat deze wet niet volmaakt is: een aantal van de definities en criteria die van belang zijn voor een zorgvuldige uitvoering van de wet, zijn niet in de wet zelf opgenomen. Wij geven aan dat de wet glashelder is: er mag op een grote schaal en stelselmatig grote hoeveelheden gegevens binnengehaald en geanalyseerd worden en dat is een probleem.

2. Hoe werkt de controle op de inzet van het sleepnet?

Professor Nico van Eijk legt uit dat het optuigen van een toetsingcommissie vooraf een verplichting is: Nederland is namelijk al eens door de Europese rechter veroordeeld op dit punt. Wij vinden het belangrijk dat de diensten zo transparant mogelijk zijn en hopen dat de toetsingscommissie gaat rapporteren over wat ze precies doet.

3. Onvoldoende waarborgen tegen: “Alles mag”

Volgens Van Eijk had artikel 48 (de sleepnetbevoegdheid) ook omschreven kunnen worden als “alles mag”, maar is er tegelijkertijd wel een toezegging over dat het niet zo breed ingezet zal worden. Het is de vraag of die toezegging stand houdt bij een volgend kabinet. Wij zijn ervan overtuigd dat een geheime dienst die haar werk goed doet ervoor zorgt dat ze de wettelijke ruimte zo maximaal mogelijk gebruiken. Als we dus een wet creëren met een bijna onbegrensde hoeveelheid ruimte, dan kunnen we niet anders verwachten dan dat de geheime diensten die ruimte innemen.

4. Metadata zijn gedragsgegevens

Wij noemen metadata altijd “gedragsgegevens”: ze zeggen namelijk verschrikkelijk veel over wie en waar je bent en wat je doet. Op basis van de metadata van maar één week kon een journalist heel goed zien hoe het leven van onze Ton Siedsma er een paar jaar geleden uitzag. Op het moment dat iemand telefoneert met een abortuskliniek, hoef je niet de inhoud van het gesprek te weten om te kunnen bedenken wat er aan de hand zou kunnen zijn.

5. Uitwisselen van gegevens met andere landen

Van Eijk had het beter gevonden als het uitwisselen van gegevens met geheime diensten uit andere landen onafhankelijk getoetst zou worden. Dat is nu niet het geval. Wij vinden het absurd dat er gegevens uitgewisseld kunnen worden met andere landen zonder dat onze dienst er eerst naar heeft gekeken. Hoe kun je zeker weten dat je de belangen van Nederland niet schaadt als je niet weet welke informatie je weggeeft?